«Ναι» στην υιοθεσία, «όχι» στην παρένθετη μητέρα – Μέτωπο διαφωνούντων απέναντι στο Μαξίμου – Ορίζοντας τριμήνου για τη ψήφιση του νόμου
Προαναγγελίες χωρίς χρονοδιάγραμμα για την «ισότητα στον γάμο» κάνει το βράδυ της Τετάρτης ο Κυριάκος Μητσοτάκης, ο οποίος θα αξιοποιήσει το βήμα της ΕΡΤ (την εφ’ όλης της ύλης συνέντευξή του στον Γιώργο Κουβαρά) προκειμένου σε πρώτη φάση να θέσει συγκεκριμένο περιεχόμενο στη συζήτηση για τα ομόφυλα ζευγάρια. Το έτσι κι αλλιώς ακανθώδες θέμα για την Κοινοβουλευτική Ομάδα της ΝΔ «σέρνεται» στο παρασκήνιο εδώ και εβδομάδες, προκαλώντας… μουδιάσματα σε στελέχη της κυβέρνησης και σε πολύ περισσότερους γαλάζιους βουλευτές.
Όπως έγραφε το in από την προηγούμενη εβδομάδα, ο Μητσοτάκης έλαβε απόφαση να βγει ο ίδιος μπροστά για να ξεκαθαρίσει άμεσα το τοπίο σχετικά με τις επικείμενες ρυθμίσεις, σηματοδοτώντας άρα την επίσημη εκκίνηση του δημόσιου διαλόγου. Το θέμα του γάμου και της τεκνοθεσίας από ομόφυλα ζευγάρια έχει νομικές, κοινωνικές και ηθικές διαστάσεις που το Μαξίμου θέλει να «φωτίσει» στη δημόσια σφαίρα, διαχωρίζοντας έννοιες και προτάσσοντας τη δική του επιχειρηματολογία.
Στόχος ή καλύτερα προσδοκία είναι αφενός να βελτιωθεί η αντίληψη της κοινωνίας υπέρ του νομοθετήματος αφετέρου να καμφθούν ενστάσεις από τους επιφυλακτικούς γαλάζιους.
Οι τελευταίοι αναμένουν πλέον τις ακριβείς διατυπώσεις Μητσοτάκη, προκειμένου να τοποθετηθούν. Πάντως κατά τη συνεδρίαση του Υπουργικού Συμβουλίου στο Μαξίμου δεν αναμένονταν εξαρχής σχετικές αναφορές του πρωθυπουργού, καθώς ο ίδιος δεν ήθελε να επισκιάσει την ατζέντα της συνεδρίασης. Επομένως οι «απαντήσεις» θα δοθούν στο κεντρικό δελτίο ειδήσεων της κρατικής τηλεόρασης.
Οι παρένθετες μητέρες
Το πλαίσιο που θα περιγράψει ο πρωθυπουργός είναι το εξής: «ναι» στον πολιτικό γάμο των ομόφυλων ζευγαριών, «ναι» στην υιοθεσία παιδιών από ζευγάρια ανδρών και γυναικών, «ναι» στην αναγνώριση ως κηδεμόνα του άνδρα ή της γυναίκας που δεν είναι ο βιολογικός γονιός του παιδιού αλλά σήμερα το μεγαλώνει με τον/την σύντροφό του/της. Με λίγα λόγια, το Μαξίμου θα προτάξει το επιχείρημα μεταξύ άλλων ότι πρέπει να αρθούν αδικίες και διακρίσεις που υφίστανται σήμερα παιδιά τα οποία μεγαλώνουν από ομόφυλα ζευγάρια.
Το κατηγορηματικό «όχι» του Μαξίμου αφορά σε οποιαδήποτε επέκταση – αναθεώρηση του πλαισίου για τις παρένθετες μητέρες. Συνεπώς, πρακτικά ένα ζευγάρι ανδρών (ή και ένας άνδρας μόνος του) θα έχει δικαίωμα να υιοθετήσει αλλά δεν θα έχει δικαίωμα στην ιατρικώς υποβοηθούμενη αναπαραγωγή. Η παρένθετη μητρότητα επιτρέπεται σήμερα ουσιαστικά μόνο σε γυναίκες, δεδομένης της θεμελιώδους προϋπόθεσης ότι γίνεται μόνο για ιατρικούς λόγους (εφόσον δηλαδή αποδεικνύεται ιατρικά ότι η γυναίκα δεν δύναται να κυοφορήσει).
Ωστόσο στην πρόταση νόμου που κατέθεσε ο ΣΥΡΙΖΑ, ανοίγοντας τον δικό του βηματισμό, για την άρση διακρίσεων στο οικογενειακό δίκαιο και την κατοχύρωση του δικαιώματος του γάμου για όλους περιλαμβάνεται και η τεκνοποίηση με παρένθετη μητέρα. Η πρόταση κατατέθηκε από την Κοινοβουλευτική Ομάδα μετά από απόφαση του αρχηγού της Κουμουνδούρου Στέφανου Κασσελάκη και πρόκειται, επί της ουσίας, για το ίδιο νομοσχέδιο που είχε κατατεθεί από τον Αλέξη Τσίπρα τον Ιούνιο 2022 χωρίς να γίνει αποδεκτό από την κυβέρνηση.
Ορίζοντας τριμήνου
Ουδείς στην κυβέρνηση μιλάει προς το παρόν για συγκεκριμένο χρονοδιάγραμμα και συγκεκριμένα για το αν οι ρυθμίσεις θα έρθουν στη Βουλή πριν ή μετά από τις ευρωεκλογές. Ωστόσο η απόφαση του Μητσοτάκη να ανοίξει τώρα και συντεταγμένα τη δημόσια συζήτηση ενισχύει την εκτίμηση ότι ο διάλογος δεν μπορεί να σέρνεται επί μακρόν. Εξού και υπάρχουν ψίθυροι ότι μπαίνει πλέον ένας ορίζοντας τριμήνου.
Στο μεταξύ η αντιπολίτευση εντείνει τις πιέσεις της, προσδοκώντας να αναδείξει προς τους πολίτες αντιφάσεις και διαιρέσεις εντός της γαλάζιας ομάδας. Ενδεικτικά ο βουλευτής του ΣΥΡΙΖΑ Κώστας Μπάρκας «κάρφωσε» τον Μητσοτάκη ότι «δεν στηρίζεται» στην δική του ομάδα αλλά στις κοινοβουλευτικές ομάδες των άλλων κομμάτων ενώ η βουλευτής του ΠΑΣΟΚ Νάντια Γιαννακοπούλου χρέωσε στον πρωθυπουργό ότι προσπαθεί να «αγοράσει χρόνο» γιατί διαπιστώνει ότι έχει σοβαρό εσωτερικό πρόβλημα.
Προαναγγελία για την ισότητα στον γάμο στα ομόφυλα ζευγάρια κάνει ο Μητσοτάκης
Ουδείς στην κυβέρνηση μιλάει προς το παρόν για συγκεκριμένο χρονοδιάγραμμα
Ποιοι αντιδρούν
Ο… μύλος στη ΝΔ πιστοποιείται μεταξύ άλλων από το γεγονός ότι σε κατ΄ ιδίαν συζητήσεις τους βουλευτές βάζουν στο στόχαστρο πρωτίστως εξωκοινοβουλευτικούς, οι οποίοι στηρίζουν την προώθηση των αλλαγών, ενόσω οι ίδιοι, όπως λένε, γίνονται αποδέκτες πιέσεων και παραπόνων στις εκλογικές περιφέρειές τους. Ήδη έχουν εκφραστεί δημόσια οι θέσεις αρκετών και είναι δεδομένο ότι θα υπάρχουν γαλάζιες απώλειες όταν έρθει η στιγμή της ψήφισης. Το ερώτημα είναι πόσες θα είναι αυτές.
Στο μέτωπο των διαφωνούντων και όσων διατυπώνουν ενστάσεις είτε για το περιεχόμενο είτε για τον χρονισμό της ρύθμισης είναι προσώρας ο πρώην πρωθυπουργός Αντώνης Σαμαράς, ο υπουργός Επικρατείας Μάκης Βορίδης, οι βουλευτές Θάνος Πλεύρης, Ανδρέας Κατσανιώτης, Κώστας Καραγκούνης, Νότης Μηταράκης, Μάξιμος Χαρακόπουλος, Άννα Καραμανλή κ.ά. Φαίνεται επιπλέον ότι από το κυβερνητικό σχήμα υπάρχουν τέσσερις – πέντε υφυπουργοί, οι οποίοι κινούνται στη ζώνη των ενστάσεων.
Σημειώνεται ότι τον Δεκέμβριο του 2015, όταν ψηφιζόταν το σύμφωνο συμβίωσης (193 υπέρ, 56 κατά, 51 απουσίες), η ΝΔ είχε μεταβατικό – τότε – πρόεδρο τον Γιάννη Πλακιωτάκη και οι γαλάζιοι βουλευτές της αξιωματικής αντιπολίτευσης είχαν αφεθεί ελεύθεροι σε ψήφο κατά συνείδηση. Ο Μητσοτάκης ήταν στο κλαμπ του «ναι» μαζί με άλλους 18 βουλευτές: Ντόρα Μπακογιάννη, Νίκος Δένδιας, Νίκη Κεραμέως, Όλγα Κεφαλογιάννη, Νικήτας Κακλαμάνης κ.ά. Κατά του νομοσχεδίου είχαν ταχθεί συνολικά 29 βουλευτές ανάμεσά τους οι εξής: Βορίδης, Κατσανιώτης, Χαράλαμπος Αθανασίου κ.ά. Και άλλοι 27 είχαν επιλέξει να λείπουν από τη ψηφοφορία: Σαμαράς, Αδωνις Γεωργιάδης, Χρήστος Σταϊκούρας, Βασίλης Κικίλιας, Σταύρος Καλαφάτης κ.ά.
Ποιοι βγαίνουν μπροστά
Είναι σαφές ότι το επόμενο διάστημα θα υπάρξουν… ζυμώσεις στο εσωτερικό της Κοινοβουλευτικής Ομάδας της ΝΔ, προκειμένου να πειστούν οι αναποφάσιστοι ή επιφυλακτικοί βουλευτές, ενώ θα παρουσιαστούν και στοιχεία για ό,τι συμβαίνει σε άλλες ευρωπαϊκές χώρες. Ταυτόχρονα όμως το Μαξίμου γνωρίζει ότι υπάρχουν και κάθετα διαφωνούντες (αμετάπιστοι κοινώς) για το θέμα της τεκνοθεσίας.
Έτσι, συγκροτείται ατύπως η «ομάδα κρούσης» η οποία θα σηκώσει βάρος στη δημόσια συζήτηση. Σε ό,τι αφορά τα στελέχη μέσα από το Μαξίμου προεξοφλείται ότι ενισχυμένο ρόλο θα έχουν τουλάχιστον πέντε πρόσωπα. Ο υπουργός Επικρατείας Ακης Σκέρτσος τελευταία με τις παρεμβάσεις του αναφέρεται σε μια «συμπεριληπτική κοινωνία» χωρίς αποκλεισμούς από θεμελιώδη ατομικά δικαιώματα. Επιπλέον, αναμένεται να επιδείξουν κινητικότητα οι τρεις υφυπουργοί παρά τω Πρωθυπουργώ Γιάννης Μπρατάκος, Θανάσης Κοντογεώργης και Παύλος Μαρινάκης, αλλά και ο διευθυντής του γραφείου Τύπου του Πρωθυπουργού, Δημήτρης Τσιόδρας.
Πέραν αυτών είναι σαφές ότι θα κληθούν στο προσκήνιο υπουργοί (Κυριάκος Πιερρακάκης, Γιώργος Φλωρίδης, Σοφία Ζαχαράκη, Νίκη Κεραμέως κ.ά), βουλευτές ιδίως της νεότερης γενιάς (όπως για παράδειγμα η προσφάτως αναβαθμισμένη σε υφυπουργό Παιδείας Ιωάννα Λυτρίβη) καθώς και στελέχη της Πειραιώς, συμπεριλαμβανομένης της γραμματέως της ΝΔ Μαρίας Συρεγγέλα και του διευθυντή του γραφείου Τύπου του κόμματος Νίκου Ρωμανού.
